قطع روابط از سوی مراکش

منوچهر متکی؛ قطع روابط از سوی مراکش در حالی صورت گرفت که ایران منتظر حضور هیاتی از آن کشور در کنفرانس غزه بود

روابط پرتنش میان تهران و رباط سرانجام با اقدام یکجانبه دولت مراکش به قطع کامل انجامید و وزارت خارجه این کشور رسماً اعلام کرد مراکش روابط دیپلماتیک خود با ایران را قطع کرده است. در پی این اقدام وزارت خارجه ایران نیز در بیانیه یی ضمن ابراز تاسف از این اقدام آن را به ضرر وحدت جهان اسلام توصیف کرد. ظاهراً مناسبات ایران و کشور پادشاهی مراکش که به زحمت به 10 سال می رسد، طی هفته های اخیر با بهانه هایی از سوی این کشور آفریقایی دستخوش تغییرات جدی شده است که البته با پیش آمدن ماجرای بحرین و احضار سفیر کشور مراکش در تهران توسط وزارت خارجه (به دلیل موضع این کشور در حمایت از بحرین) پازل این تنش ها کامل شد و رباط با استفاده از این فرصت، بهانه تازه یی را برای لفاظی علیه تهران پیدا کرد. بهانه تازه...

 مراکش توهین به پادشاه این کشور بود. اما این اتفاق برای تهران تازگی ندارد چنان که در سه سال اخیر کشورهای عربی به طور متوسط هر ماه پس از اعلام مواضع و اظهارات مقامات تهران در حوزه های مربوط به کشورهای منطقه به بهانه دخالت در امور کشورهای عربی روابط خود با ایران را مورد بررسی قرار دادند و حتی تا قطع روابط سیاسی با ایران پیش رفتند. حال این بار کشور پادشاهی مراکش با قدمت 53 سال در مقابل ایران قد علم کرده و در واکنشی شدید مناسبات دیپلماتیک خود با تهران را یکجانبه ملغی کرده است. البته همزمانی اقدام یکجانبه این کشور آفریقایی با اعلام مواضع صریح ایران در قبال اسرائیل که در کنفرانس غزه در تهران عنوان شد می تواند به این معنا باشد که این کشور موافق مواضع ایران نبوده و این اقدام در همین راستا صورت گرفته است و بحث بحرین که در اصل از جانب تهران و منامه تمام شده محسوب می شود، بهانه یی بیش نبوده است. به هرحال رباط روابط سیاسی و اقتصادی گسترده یی با اسرائیل داشته و این احتمال که اقدام اخیر در راستای جلب نظر این رژیم باشد را تقویت می سازد. البته لابی اسرائیل تنها به برخی کشورهای عربی منتهی نمی شود چنان که لغو سفر فرانکو فراتینی وزیر خارجه ایتالیا به تهران که اتفاقاً آن هم بلافاصله بعد از کنفرانس حمایت از فلسطین در تهران اتخاذ شد، می تواند بیانگر نفوذ مقامات این رژیم حتی در ایتالیا باشد. همچنان که مقامات ایتالیایی تعویق این سفر را به دلیل اظهارات ضداسرائیلی مقامات ایران ذکر کردند. به هرحال رباط 10 روز پیش یعنی هفتم اسفندماه فرستاده خود را از تهران و در پی اعتراض به آنچه «طیب الفاسی الفهری» وزیرخارجه مراکش استفاده از زبان نامناسب علیه رباط خواند، فرا خواند. بر همین اساس وزارت خارجه مراکش سفارت ایران در رباط را متهم کرد که تلاش دارد «شالوده های مذهبی پادشاهی مراکش را تغییر دهد» و اتحاد مذهبی مراکش را تهدید کند. همچنین این وزارتخانه در بیانیه یی اقدامات ایران را «دخالت غیرقابل قبول در امور داخلی پادشاه مراکش» توصیف کرد. در واکنشی دیگر از سوی مراکش آنها حتی ادعا کردند تهران درصدد اختلاف افکنی میان اهل سنت و تشیع و ترویج شیعه گری در این کشور است. اما به رغم انتشار این اخبار و تایید آن توسط دستگاه دیپلماسی، غلامحسین الهام سخنگوی دولت گفت نمی تواند این گزارش و صحبت ها را تایید کند. به گفته الهام بعید است چنین موضعی از سوی مغرب (مراکش) اتخاذ شده باشد. سخنگوی دولت دلیل این سخن خود را عدم وجود مشکل در ارتباط با مسائل اعتقادی اسلام بین ایران و جهان اسلام عنوان کرد. او افزود؛ اعتقاد همه بخش ها و نحله های اسلامی مورد احترام است و در یک فضای مناسب مورد بحث و گفت وگو قرار می گیرد. در مغرب هم اندیشه دینی حتی مکتب اهل بیت نفوذ دارد و مورد بحث و گفت وگو قرار می گیرد حتی بین اهل سنت. به اعتقاد الهام برخی برای ایجاد اختلاف بین کشورهای اسلامی مسائل غیرواقعی را مطرح می کنند و می خواهند روابط بین کشورهای اسلامی را دچار خدشه کنند.

 این در حالی است که انتشار بیانیه از سوی وزارت خارجه مغرب و اعلام قطع روابط با جمهوری اسلامی ایران توسط سخنگوی وزارت خارجه تایید شد. منوچهر متکی وزیر امور خارجه نیز این اقدام را تعجب برانگیز خواند و افزود؛ اقدام دولت مراکش تا جایی که به خودش مربوط است، ما در مورد آن حرفی نداریم، اما اقدام تعجب آور و سوال برانگیز این است که در شرایطی که کنفرانس حمایت از غزه در تهران با حضور هیات های پارلمانی مختلف از جهان اسلام، کشورهای عربی و روسای پارلمان های مختلف در حمایت از ملت مظلوم فلسطین برگزار شده بود، حضور نیافتند و ما منتظر هیات پارلمانی مراکش بودیم. وی اضافه کرد؛ اقدام انجام شده را در بیانیه یی پاسخ خواهیم داد. هرچند در این بیانیه هیچ اشاره یی به واکنش متقابل ایران علیه رباط نشده و تنها گفته شده این اقدام به ضرر جهان اسلام خواهد بود. به هر حال وزارت امور خارجه در این بیانیه اتهامات وارده از سوی مغرب مبنی بر دخالت در امور داخلی این کشور را کاملاً واهی و بی اساس دانست و آن را رد کرد. به گزارش ایسنا در این بیانیه آمده است؛ «همزمان با برگزاری کنفرانس حمایت از آرمان فلسطین و مردم غزه با حضور گسترده هیات های پارلمانی و رسمی کشورهای اسلامی و عربی در تهران، پادشاهی مغرب در بیانیه یی قطع روابط دیپلماتیک با جمهوری اسلامی ایران را اعلام کرد. جمهوری اسلامی ایران بر این باور است که در شرایط حساس کنونی که وحدت و همبستگی کشورهای اسلامی ضرورت اصلی حمایت از مردم فلسطین است، این اقدام مغرب به ضرر وحدت جهان اسلام است. وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران مراتب تعجب خود را از اقدام پادشاهی مغرب اعلام و تاکید می کند اتهامات وارده از سوی این کشور مبنی بر دخالت در امور داخلی مغرب کاملاً واهی و بی اساس بوده و آن را به شدت رد می کند. جمهوری اسلامی ایران در طول تاریخ 30 ساله خود همواره منادی وحدت امت اسلامی بوده و بر پرهیز از هرگونه تفرقه و شکاف بین مسلمانان تاکید کرده و بر این باور است که روابط سیاسی بین کشورها یک جاده دوطرفه است و باید مواظب شیطنت های دشمنان جهان اسلام به ویژه صهیونیست های زخم خورده از پیروزی های اخیر مردم غزه بود.» در کنار این تحولات از آنجا که کشورهای عرب اخیراً نسبت به مقاصد منطقه یی ایران ابراز نگرانی کرده و این بار با هماهنگی بیشتر مواضعی علیه جمهوری اسلامی را در دستور کار قرار داده اند، مصر هم از این قافله عقب نمانده و روز گذشته وزیر خارجه این کشور طی سخنانی تکراری ایران را به تلاش برای تفرقه افکنی میان اعراب متهم ساخت. به گزارش ایلنا به نقل از پایگاه خبری ایسریا «احمد ابوالغیط» وزیر خارجه مصر افزود؛ «مصر یکی از کشورهای عربی بود که سخت ترین موضع را علیه حمله به مردم فلسطین اتخاذ کرد.» ابوالغیط ادامه داد چنانچه کشورهای عربی طی هفته های آینده موفق به مصالحه شوند، نشست اعراب در دوحه که قرار است اواخر ماه مارس برگزار شود، ثمربخش خواهد بود. ایران و مراکش در رژیم سابق روابط بسیار خوبی داشتند اما این مناسبات پس از انقلاب سال 1357 مخدوش شد تا آنکه در سال 1368 با تبادل کاردار، روابط دو کشور دوباره برقرار شد.

منبع: روزنامه اعتماد